آزمایش UBT یا اوره آز تنفسی

هلیکوباکترپیلوری که برای اولین بار در سال 1982 از بدن انسان جدا شد ، یک باسیل گرم منفی خمیده و به شدت متحرک است که در بین لایه های مخاطی معده و گاهی در دوازدهه و مری یافت می شود .

ورم معده که با نام عمومی گاستریت نیز شناخته شده است ، به بیماری التهاب مخاط معده گفته می شود که علت ورم معده معمولا به یک باکتری به نام هلیکوباکتر نسبت داده می شود . اما می تواند علل دیگری هم داشته باشد که مشکلات عدیده ای را برای فرد به وجود می آورد .

این باکتری با مصرف غذا یا آب آلوده از راه دهان وارد می شود و کافی است یکبار بتواند در موکوس معده پنهان شود . در این حال باکتری مذکور در لایه مخاطی معده مستقر شده و توسط تاژک های برآمده ، خود را در میان سلول های لایه مخاطی جای می دهد و یا در صورت بروز زخم معده ، در ناحیه فاقد لایه مخاطی و در واقع بر روی سلول های اپی تلیوم معده استقرار یافته و تاژک های خود را در آن ناحیه فرو می برد. برای مقابله با هلیکوباکترپیلوری ، سیستم ایمنی بدن فعال می شود. سلول های سیستم ایمنی به علت موکوس ضخیم معده ، به آسانی به این ناحیه نمی رسند . در واقع هنگامی که لایه موکوسی نازک شده و گلبول های سفید وارد این ناحیه می شوند ، نمی توانند از آن خارج شوند . به سبب درگیری سلول های ایمنی با هلیکوباکتر ، آنتی بادی های موجود در خون زیاد می شوند . اگرچه در روند مذکور ، خود هلیکوباکتر ممکن است عامل ایجاد زخم نباشد ، اما التهاب لایه آستری معده که توسط هلیکو باکتر ایجاد می شود ، زمینه ساز بروز زخم یا حتی ایجاد سرطان می باشد .

علائم ابتلا به هلیکوباکتر پیلوری:

در صورتی که زخم معده دارید، درد شدید یا خفیفی را در شکم خود احساس می‌کنید. این دردها موقتی هستند، اما وقتی معده شما خالی است، مثلاً بین وعده‌های غذایی یا در نیمه شب، این درد اغلب بیشتر حس می‌شود. این درد می‌تواند بین چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. پس از غذا خوردن، نوشیدن شیر یا مصرف آنتی اسید درد تا حدودی تسکین پیدا می‌کند. علائم دیگر زخم معده ناشی از میکروب معده شامل موارد زیر می‌شود :

• نفخ
• آروغ
• فقدان احساس گرسنگی
• تهوع
• استفراغ
• کاهش وزن بدون دلیل مشخص

زخم‌ها باعث خونریزی معده یا روده می‌شود که برای سلامتی شما خطرناک است. در صورت داشتن یکی از علائم زیر، سریعاً به پزشک مراجعه کنید:

نشانه ها و علائم خونریزی معده :

• مدفوع خونی، تیره یا قرمز رنگ
• احساس خستگی بدون دلیل خاصی
• رنگ پریدگی پوست
• استفراغی که دارای خون است و شبیه قهوه آسیاب شده می باشد.

راه های تشخیص بیماری هلیکوباکتر پیلوری :

• آندوسکوپی و بیوپسی
• تست تنفسی اوره
• روش های سرولوژیک
• آزمایش از طریق مدفوع

تمامی روش ها دارای مزایا و معایبی هستند . روش آندوسکوپی و بیوپسی یک روش تهاجمی و گران قیمت می باشد

روش های سرولوژیک ارزان قیمت هستند ولی نمی تواند ميان يک عفونت فعال که باعث بيماري مي شود و يک عفونت نهفته که علائمي ايجاد نمی کند، تفاوتی قائل شود. همچنين اين آزمايش نمی تواند بگويد که آيا درمان باعث معالجه بيماری و ريشه کني باکتری شده است يا نه، چرا که پادتن هاي ضد باکتری مدت ها پس از نابودی آن در خون باقي می مانند. با توجه به حساسيت پايين و محدوديت های تست های سرولوژيك برای ارزيابي عفونت فعال، بهترين روش تست اوره تنفسی می باشد.

تست تنفسی اوره ، یک آزمایش غیر تهاجمی، سریع و بسیار دقیق (با دقت و حساسیت 95 درصد) و نسبتا ارزان قیمت ، براساس فعاليت آنزيم اوره آز (C-14-urea) مي باشد که برای تشخیص حضور عفونت هلیکوباکتر پیلوری فعال است. از آنجايی که تنها باکتري هاي فعال را شناسایی مي کند، علاوه بر تشخيص در بررسي ميزان تاثير درمان نيز قابل استفاده می باشد. همچنين اين تست براي جمعيت های مختلف شامل کودکان، زنان باردار و شيرده، افراد مسن و بيماراني که نمي توانند آندوسکوپی را تحمل کنند استفاده مي شود .

درآزمایش UBT برای تشخیص هلیکوباکتر پایلوری از یک واکنش شیمیایی استفاده می‌شود. تست حاوی یک ماده شیمیایی به نام اوره است که به یک اتم کربن متصل است. باکتری اوره را تجزیه می‌کند و بنابراین کربن را آزاد می‌کند که در بازدم وجود دارد. سپس تنفس برای بررسی کربن مورد آزمایش قرار می‌گیرد.

توجه داشته باشید آزمایش UBT یا تست تنفس اورهC14 رادیواکتیو نبوده و به هیچ وجه مضر نیست.

انجام تست تنفسی اوره آز در موارد زیر پیشنهاد می شود :

• اگر شما در حال حاضر دچار زخم معده یا دوازدهه هستید .
• پس از درمان عفونت هلیکوباکترپیلوری ، تا مطمئن شوید که باکتری وجود ندارد .

شرایط انجام آزمایشUBT چیست؟

• ۱- حداقل ۶ ساعت ناشتا باشید.
• ۲- به مدت چهار هفته هیچ آنتی بیوتیکی مصرف نکرده باشید.
• 3- حداقل یک هفته از داروهای بلوک کنندۀ گیرندۀ H2 ( فاموتیدین، سایمتدین، نیزاتیدین، رانیتیدین و…) و مهار کنندۀ پمپ پروتون (امپرازول، آسپیرین، پنتاپرازول و…) استفاده نکرده باشید.
• ۴- از ۴۸ ساعت قبل سيگار و قلیان نکشيد.
• ۵- قبل از تست آدامس نجوید و از دهانشویه استفاده نکنید.
• ۶- قبل از آزمایش مسواک بزنید و مسواک شخصي خود را همراه داشته باشید.
• ۷- از خوردن غذاهای حاوی فیبر بالا یا مکمل های فیبر دار ۲۴ ساعت قبل از تست خودداری کنید.

همچنین توجه داشته باشید بسیاری از داروها مخصوصا بعضی از داروها و آنتی بیوتیک های کم کننده اسید معده می توانند در نتیجه تست تداخل ایجاد کنند. اگر اخیرا هر یک از این داروها را مصرف کرده باشید، تست قادر به شناسایی عفونت هلیکو باکترپیلوری نخواهد بود. با این حال لطفا قبل از متوقف کردن هرگونه دارویی، موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.