ویتامین C یا اسکوربیک اسید، یک ویتامین محلول در آب است .
برخلاف بیشتر پستانداران و برخی حیوانات ، بدن انسان قادر به ساخت این ویتامین نمیباشد و باید آن را از طریق مصرف مواد غذایی تامین کند.
در بدن ما ، اسکوربیک اسید بعنوان یک کوفاکتور ضروری در برخی واکنش های شیمیایی باعث ساخت کلاژن ، کارنیتین و کاتکول امین ها میشود .همچنین بعنوان آنتی اکسیدان نیز عمل میکند .
مطالعات اخیر نشان میدهد که مصرف بیشتر اسکوربیک اسید نسبت به سایر مواد مغذی و مکمل ها باعث کاهش ریسک ابتلا به بیماری های قلبی عروقی مانند بیماری عروق کرونر قلب و همچنین سکته مغزی میشود.
همچنین مطالعات نشان داده که سطح بالای ویتامین C در خون باعث کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان و بیماری های قلبی عروقی میشود .
مصرف مرتّب منابع ویتامین C باعث کاهش دوره ی سرماخوردگی میشود ، اما تاثیر درمانی آن محدودتر است.همچنین مصرف بیشتر از دو گرم درروز ویتامین C برای برخی افراد برای جلوگیری از اسهال و اختلالات گوارشی توصیه میشود.
مکمل های ویتامین C باعث افزایش سطح اگزالات ادرار میشود ، اما اینکه افزایش اگزالات ادرار ، ریسک ایجاد سنگ کلیه را ایجاد میکند یا نه ، هنوز شناخته نشده است .این اطلاعات زمینه را مهیا میکند تا برای جلوگیری از ایجاد سنگ کلیه مصرف بیش از یک میلی گرم درروز ویتامین C توصیه نشود .
فواید :
ویتامین C حتی در مقادیر بسیار کم ، از مولکول های ضروری بدن مانند پروتیین ها ،چربی ها، کربوهیدرات و نوکلییک اسیدها در برابر اسیب های رادیکال آزاد و گونه های اکسیژن واکنش گر که در طی متابولیسم تولید می شوند ،بوسیله سلول های ایمنی فعال ، حفاظت میکند .
همچینین باعث تولید آنتی اکسیدان های مهم دیگر میشود . از جمله ویتامین E که از طریق اکسید شدن ویتامین C تولید میشود.
تحقیقات نشان داده که ویتامین C در متابولیسم کلسترول و اسید صفراوی شرکت دارد و باعث جذب روده ای آهن غیر همیک میشود.
ویتامین C درواقع باعث جلوگیری از سرماخوردگی نمی شود بلکه مدت دوره ی بیماری را کوتاه کرده و شدت علایم بیماری را کاهش میدهد.
ما به ویتامین C برای رشد و ترمیم بافت ها نیاز داریم .چون این ویتامین کلاژن میسازد و کلاژن مهم ترین پروتیین در ساختمان پوست ، تاندون ها ، رباط ها،غضروف و رگ های خونی میباشد.
یک آنتی اکسیدان مهم که ازآسیب های ناشی از رادیکال های آزاد و موادی که باعث صدمه به DNA میشوند ، جلوگیری میکند.
همچنین این ویتامین نقش موثری در پیشگیری از بیماری های قلبی ، فشار خون بالا ، سرطان، آسم و… دارد.
نقص و کمبود ویتامین C :
علایم نقص ویتامین C شامل : خشکی و شکنندگی مو ،عفونت و خونریزی لثه ، خشکی و زبری پوست ، کاهش سطح ترمیم زخم ها،بسادگی کبود شدن ، خونریزی بینی وکاهش ایمنی بدن در برابر عفونت.
فرم شدید نقص ویتامین C ، بیماری *اسکروی است .
کمبود ویتامین C باعث فشار خون بالا ، بیماری های کیسه صفرا ،سکته مغزی، برخی سرطان ها، اترواسکلروزیس و ساخت پلاک در رگ خونی میشود.
*اسکروی : بیماری ناشی از کمبود ویتامین C همراه علایمی مانند : کبودی ، از دست دادن مو و دندان ،درد مفاصل ، ورم ،ضعیف شدن رگ های خونی و …
ازدیاد مصرف ویتامین C :
ازدیاد مصرف یعنی مصرف بیش از یک میلی گرم ویتامین درروز که باعث درد شکم ، اسهال ، نفخ شکم میشود که این علایم در صورت کاهش مصرف ویتامین برطرف میشود
منابع ویتامین C :
هم در منابع حیوانی هم گیاهی موجود است .به میزان زیادی در میوه ها و سبزیجات یافت میشود مانند پرتقال و آب پرتقال ، فلفل سبز و قرمز، کلم بروکلی ، سیب زمینی ، توت فرنگی، انگور سیاه ، کلم بروکسل، کیوی، گریپ فروت ، گوجه فرنگی ، اسفناج و …
از منابع دارویی این ویتامین می توان vitamin c substances را در اشکال زیر نام برد:
tablet better C / tablet C shield / Effervescent tablet Ca-C 1000 sandoz
آمپول ویتامین C / انواع قرص جوشان ویتامین C و …
اطلاعات فوق تنها در جهت افزایش دانش عمومی گرد آوری شده است ، خواهشمند است از مصرف خود سرانه دارو ، اجتناب کنید
زینب عابدی – امیر اکبری